Tweeling met ieder een eigen karakter

Twee bevriende stellen wilden in de Oude Mars in Zwolle naast elkaar wonen en besloten gezamenlijk het traject van ontwerp en bouw in te gaan. Het resultaat is met recht bijzonder te noemen: twee woningen die er, net als een tweeling, op het eerste gezicht hetzelfde uitzien, maar die bij nader inzien ieder een eigen karakter hebben.

Waar het volgens architect Derk Hofman van STAAG Architecten al moeilijk kan zijn om met één stel overeenstemming te bereiken over het ontwerp, is dat bij twee stellen (dus: 4 personen) extra ingewikkeld. Zeker omdat de ideeën vooraf niet overeen kwamen. Het ene stel wilde graag een ‘schuurwoning’ realiseren, het andere stel wilde dat juist absoluut niet: zij wilden een moderne woning. Dat het resultaat er niet uitziet als een compromis, heeft vooral te maken met het vertrouwen dat de opdrachtgevers aan het architectenbureau gaven. Gekozen is voor moderne woningen, met elementen van een ‘schuurwoning’. Wie wat beter naar de foto’s kijkt, ziet dat de woningen wel hetzelfde zijn uitgevoerd, maar dat ze op details van elkaar afwijken. Dat geldt in verhevigde mate voor het interieur. De opzet en oriëntatie van beide woningen komt overeen, maar de woningen verschillen wat betreft indeling en inrichting nogal van elkaar. Zo is de ene woning zodanig ingericht dat de lichtinval optimaal is, de andere heeft juist het accent op ruimtelijkheid. Opvallend aan het exterieur is de keuze voor de dakpannen (Tuile Plat double black van BMI Monier) die doorlopen in de gevel. Dit zorgt voor de eensluidende, moderne uitstraling van beide woningen. De woningen zijn haaks op de weg gepositioneerd, en aan de achterkant op een fraaie achtertuin. Aan de zijkanten zijn bijgebouwen met platte daken gerealiseerd. Ook hier zijn duidelijke verschillen, die op het eerste gezicht niet opvallen. Zo wilde de ene bewoner bijvoorbeeld een carport, de andere een garage.

Esthetiek

De uitstraling van het gebouw valt of staat met het lijnenspel van de dakpannen. Gekozen is voor een wat groter formaat van de dakpannen. Het plaatsen van de dakpannen moest worden uitgekiend met de dakonderbrekingen, zoals bijvoorbeeld het dakvenster en de doorvoerkast. De doorvoerkast is een fraaie oplossing om alle dakdoorvoeren op een esthetische manier af te werken. Er is bovendien een verholen (‘Keulse’) goot toegepast, zodat de dakgoot en hwa’s het beeld niet zouden verstoren. Het hemelwater wordt dus afgevoerd door een inwendige regenpijp. Boven de
uitbouwen vloeit het hemelwater via het dakvlak naar de lager gelegen platte daken. De keuze voor de Tuile Plat (double black) is in samenspraak gemaakt met de opdrachtgever, de aannemer
(Panhuis Bouw) en de bouwmaterialenhandel (Pieper Bouwmaterialen). De keuze is op deze dakpan van BMI Monier gevallen, omdat dit een goed sluitende vlakke dakpan is zonder `knikje `in het vlak zoals veel vlakke dakpannen wel hebben. Het resultaat is een strak en modern vormgegeven dak, waarin het lijnenspel wordt voortgezet in bijvoorbeeld de lamellen in de kopgevel en de houten gevels van de respectievelijke uitbouwen.

Techniek

De hellende daken zijn gebouwd op een prefab kap. Aan de hand van de tekeningen hebben de bouwmaterialenhandel en fabrikant BMI Monier een hoeveelheid- en verankeringsadvies aangeboden. Daarnaast zijn de knikpannen specifiek op maat gemaakt voor deze daken. Vervolgens was het zaak de dakpannen zodanig aan te brengen, dat er niet geslepen hoefde te worden. De diverse details hebben tijdens de uitvoering veel tijd gekost om ze goed te krijgen. Gelukkig is hier in het voortraject al de nodige tijd en ruimte voor gereserveerd, vanuit de gedachte dat het gunstiger is het meteen goed te doen.

Duurzaamheid

De woningen zijn goed isolerend en energieopwekkend PV-systemen aangebracht. Dat betekent dus niet alleen dat op een duurzame manier energie wordt opgewekt, maar ook dat er ter plaatse van het zonnesysteem geen dakpannen hoefden te worden toegepast. Dakpannen zijn verder demontabel en hebben een zeer lange levensduur.

Samenwerking

Van het begin af aan hebben de opdrachtgevers en het architectenbureau een zeer nauw contact gehad over de gewenste ontwerpen. Dit nauwe contact is als vanzelf voortgezet toen de bouwpartijen bij het proces werden betrokken. In samenspraak met de fabrikant en de bouwmaterialenhandel werd het ontwerp ingevuld. Vervolgens werd de bouw in nauwe samenspraak met het aannemersbedrijf uitgevoerd, met name waar het de details betrof. Alle betrokkenen zijn zeer te spreken over de samenwerking.

Veiligheid

De werkzaamheden zijn vanaf steigers uitgevoerd. Bij eventuele onderhoudswerkzaamheden is het hellende dak goed en veilig bereikbaar via de naastgelegen platte daken. Bij de kopgevels kan in voorkomende gevallen een hoogwerker worden geplaatst.

Het hele artikel is gepubliceerd in Steildak 1 - februari 2022.