Zeeuwse schuur staat model voor nieuwe kerk

In februari 2021 is de nieuwe kerk van de Hersteld Hervormde Gemeente aan de Grindweg in Tholen in gebruik genomen. Een modern kerkgebouw met de typologie van een klassieke Zeeuwse schuur. Een niet alledaags project dat door een bouwcommissie van de kerk zelf, met behulp van een bouwbegeleider, gerealiseerd werd. De vanaf de nok tot aan het maaiveld doorlopende bekleding, met dakpannen in de kleur antraciet mat vol donker, versterkt het beeld van een Zeeuwse schuur.

De bouwcommissie van de kerkenraad, onder leiding van ouderling-kerkvoogd Theo Hakvoort, heeft lang gezocht naar een goede locatie voor de nieuwe kerk. Jarenlang hield de Hersteld Hervormde Gemeente in Tholen haar wekelijkse diensten in het Calvijn College. In 2014 werd gestart met de plannen voor de bouw van een eigen kerk. Via de gemeente kwam uiteindelijk een stuk grond beschikbaar, midden in een bestaande wijk, naast een begraafplaats met uitvaartcentrum.

Modern, ingetogen én herkenbaar als kerk

“Om binnen het gestelde budget te blijven, hebben we ervoor gekozen om de bouw zelf, zonder aannemer, uit te voeren”, zegt Theo Hakvoort. “Dat vraagt wat meer aandacht en overleg, maar het eindresultaat is tot volle tevredenheid. Iedereen heeft daaraan bijgedragen: de bouwbegeleider, de architect, de diverse leveranciers en natuurlijk de leden van de bouwcommissie. Het pakket van eisen omvatte onder andere dat het een modern gebouw moest zijn, passend in de omgeving en herkenbaar als kerk. Maar niet te opvallend en ook ingetogen, gezien de naastliggende begraafplaats.”

“De architect is er uitstekend in geslaagd om onze wensen in te willigen”, vervolgt Hakvoort. “Door gebruik van veel glas aan de voorzijde heeft onze nieuwe kerk een open karakter, terwijl aan de achterzijde het gebouw naar de begraafplaats toe een besloten karakter heeft. De stijlvolle punt aan de voorzijde van het gebouw geeft de suggestie van een kerktoren. Hierin is ruimte voor een kerkklok, die we binnenkort hopen te mogen plaatsen.”

Geen afwateringsgoot dankzij knikpan

De kerk beschikt over tweehonderdtwintig zitplaatsen. Tevens zijn er twee zalen en een grote hal. Met een vouwwand kunnen eenvoudig zestig extra zitplaatsen gecreëerd worden. Jenko Huls van Huls Architecten ontwerpt vaker kerkgebouwen. Hij noemt dat echter geen specialisatie, want daarvoor worden er te weinig nieuwe kerken gebouwd. Van het aantal dat wordt gerealiseerd, mag Huls Architecten er wel een groot deel ontwerpen.

”Ik ben zelf christelijk en begrijp dus heel goed wat de functie van een kerkgebouw is en spreek de ‘taal’ van de opdrachtgever”, zegt Huls. “Om de schuurvorm extra te benadrukken hebben we de Signy-Finnez dakpan van BMI Monier in het ontwerp opgenomen, waarmee het kerkgebouw vanaf de nok tot aan het maaiveld wordt bekleed. Ik pas deze dakpan vaker toe om zijn kleurstelling, detaillering en mooie vlakke uitwerking. Bovendien is er een fraaie knikpan beschikbaar, die de dakbedekking naadloos laat overgaan naar de gevelbekleding. Dit voorkomt een afwateringsgoot op de dakrand. Dat is niet alleen mooier, maar het scheelt ook in de bouwkosten.”

Kerkgebouw 180⁰ gedraaid

“Het daksysteem is volledig in BIM gemoduleerd”, vervolgt Huls. “Alle dakpannen, hulpstukken en daksysteemcomponenten van BMI Monier staan in BIM. Dat werkt heel plezierig. Eigenlijk hoeft er geen bestek meer gemaakt te worden.” De architect is tevreden over het eindresultaat, ook over de plek waar de kerk staat: “Vanuit de buurt kwam enige weerstand over de plaats van de kerk op het beschikbare terrein. We hebben het gebouw toen 180⁰ gedraaid. De kerk staat nu dichter bij de Grindweg en heeft meer relatie met het tegenoverliggende winkelcentrum. Een veel betere plek dan we eerst bedacht hadden.”

Dakpan Signy-Finnez voor klassieke én moderne gebouwen

Leendert Kranenburg van Bouwcenter Esselink uit Middelharnis heeft via zijn contacten met de bouwcommissie van de kerk de bouwmaterialen mogen leveren. De dakpan waar de architect voor gekozen heeft levert Bouwcenter Esselink vaker. Het is een moderne, niet te opvallende dakpan, die uitstekend bij zowel klassieke als moderne panden past. In het antraciet mat vol donker geeft de dakpan een lei-achtige uitstraling. Signy-Finnez is ook leverbaar in de kleuren moka, rood rustiek en natuurrood naturel.

“Het voordeel van de moka en de antraciet mat vol donkere varianten”, legt Kranenburg uit, “is het feit dat deze een donkere scherf hebben. De dakpan heeft een donkerbruine kern waardoor, ook na het zagen van de dakpan, het dak een mooi egaal kleurbeeld geeft. Bovendien is er een groot aantal hulpstukken beschikbaar, waaronder de knikpan die ik kon adviseren om dak en gevel naadloos in elkaar over te laten gaan. Wij zijn niet alleen leverancier, maar ook adviseur. Bij een project als dit, waarbij de opdrachtgever de bouw zelf begeleidt, is dat heel handig. Voor technische vragen kunnen we daarbij altijd terugvallen op BMI Monier. Met Jeffrey Vale, rayonmanager bij BMI Monier, hebben we een intensief contact. Wij zijn een familiebedrijf en staan dicht bij de klant. Ik merk dat BMI Monier dezelfde instelling heeft.”

Het hele artikel is gepubliceerd in Stedenbouw & Architectuur nr. 3 - 2021