Konstrukcja dachu – jakie materiały wpływają na jej trwałość?

W nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym od lat królują budynki oparte na prostych bryłach geometrycznych. Pozwala to na efektywne wykorzystanie przestrzeni użytkowej oraz uzyskanie estetycznego efektu wizualnego. 

Do budowy domów jednorodzinnych z dachami spadzistymi najczęściej stosuje się tradycyjną więźbę drewnianą. Jest to jedno z najstarszych rozwiązań w budownictwie, które wciąż doskonale się sprawdza. Drewniana konstrukcja więźby dachowej składa się z belek (w przypadku więźby tradycyjnej) lub prefabrykowanych, gotowych elementów (wiązary z belek lub desek). Najważniejsze dla prawidłowego funkcjonowania dachu jest odpowiednie zaprojektowanie więźby, czyli obliczenie jej koniecznej wytrzymałości.

Więźba musi wytrzymać nawet silne podmuchy wiatru oraz ciężar zalegającego w zimie śniegu (w polskich warunkach ciężar śniegu, jaki musi utrzymać więźba, wynosi ok. 100 - 150 kg/m², a w okolicach podgórskich nawet powyżej 200 kg/m²).

Dlatego standardowo projektuje się więźby, na których można położyć dowolne pokrycie - od blachy po wyjątkowo trwałe dachówki betonowe, czy estetyczne dachówki ceramiczne. Jednym z coraz częściej wybieranych obecnie rozwiązań są dachówki ceramiczne płaskie.

W budynkach na planie prostokąta często stosowanym rozwiązaniem jest dach dwuspadowy. Budowa dachu dwuspadowego jest korzystna zarówno pod względem ekonomicznym, jak i użytkowym. Zapewnia bowiem optymalne wykorzystanie przestrzeni użytkowej na poddaszu oraz w swojej najprostszej wersji nie wymaga skomplikowanych obróbek dachowych.

W projektach domów parterowych zbudowanych na planie kwadratu lub litery „L” o dużej rozpiętości, często stosowanym rozwiązaniem są dachy wielospadowe lub czterospadowe (w tym również dach kopertowy). Jest to rozwiązanie, które wyróżnia się stabilną, lecz nieco bardziej skomplikowaną konstrukcją.

Na etapie budowy dachu warto podjąć decyzję o wyborze odpowiedniego pokrycia dachowego. Na tle różnych rozwiązań, oprócz tradycyjnych dachówek wyróżniają się m.in. dachówki płaskie – zarówno ceramiczne, jak i betonowe. Jest to rozwiązanie, które zdobywa coraz większą popularność wśród wielbicieli nowoczesnej architektury.

Typowa więźba jest zbudowana z wiązarów – drewnianych elementów konstrukcyjnych połączonych w trójkąt. Najczęściej stosowane są następujące rodzaje więźby: krokwiowa, krokwiowo-jętkowa oraz płatwiowo–kleszczowa. Wybór zależy od konstrukcji, wielkości i przeznaczenia budynku. O rodzaju więźby w dużym stopniu decyduje też to, czy chcemy mieć użytkowe poddasze. Zupełnie inaczej wygląda konstrukcja więźby i stropu w domu parterowym oraz w domu z poddaszem użytkowym.

Na prawidłowe funkcjonowanie dachu, oprócz stabilnej i dobrze wykonanej konstrukcji, wpływ mają również akcesoria dachowe. Ich zadaniem jest zapewnienie połaci odpowiedniej wentylacji, ochrona przed czynnikami atmosferycznymi, bezpieczeństwo oraz trwałość pokrycia. Jakie elementy systemu dachowego wpływają na jego trwałość?

• Pokrycie dachowe wraz z akcesoriami, takimi jak elementy montażowe oraz akcesoria pomocnicze (ławy kominiarskie, zabezpieczenia przeciwśniegowe, stopnie kominiarskie);

• Warstwy wstępnego krycia;

• Elementy wentylacyjne i uszczelniające kalenicę, grzbiet, okapy;

• Akcesoria zabezpieczające elementy wychodzące ponad połać dachu.

Trwała konstrukcja dachowa z kompletnym systemem dachowym Braas.

Niewłaściwie wykonana konstrukcja dachu lub nieodpowiedni dobór materiałów wiąże się konsekwencjami takimi, jak brak odpowiedniej izolacji termicznej.

Co to oznacza w praktyce? Zimą ciepło ucieka z budynku, temperatura na poddaszu spada i trudno ją utrzymać na optymalnym poziomie. Latem natomiast powietrze wewnątrz domu nagrzewa się do tego stopnia, że nie jesteśmy w stanie przebywać w środku.

Istotne są również różnice w konstrukcji dachowej budynków, których poddasze jest przeznaczone (lub nie) jako przestrzeń użytkowa. Ważne jest, aby już na etapie projektowania domu mieć świadomość tego, że dobrze wykonana i odpowiednio więźba oraz dobór odpowiednich materiałów wpływają na:

• komfort termiczny;

• ochronę przed utratą ciepła w zimie oraz optymalną temperaturę podczas upałów;

• zabezpieczenie konstrukcji dachu przed ewentualnym powstawaniem pleśni i grzybów;

• ograniczenie szkodliwego oddziaływania na środowisko.

Przeczytaj także: Ile wytrzyma dach? Od czego zależy jego trwałość?